อุตสาหกรรมและการเติบโต
2.4 ข้อมูลราคาแผงเซลล์แสงอาทิตย์และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง
จากรายงานการวิเคราะห์ตลาดแผงเซลล์แสงอาทิตย์โดยเว็ปไซต์ PVXCHANGE.com พบว่า ในปี พ.ศ. 2566 แผงเซลล์แสงอาทิตย์ประสิทธิภาพสูง มีราคาเฉลี่ยลดลงเหลือ 9.1 บาทต่อวัตต์ หรือลดลงร้อยละ 36 ของราคาเฉลี่ย ณ ต้นปี พ.ศ. 2566 แผงเซลล์แสงอาทิตย์คุณภาพมาตรฐานทั่วไปที่มีประสิทธิภาพไม่เกินร้อยละ 21 มีราคาเฉลี่ยลดลงเหลือ 5.7 บาทต่อวัตต์ หรือลดลง ร้อยละ 47 ของราคาเฉลี่ย ณ ต้นปี พ.ศ. 2566 และแผงเซล์แสงอาทิตย์ แบบราคาถูก มีราคาเฉลี่ยลดลงเหลือ 3.8 บาทต่อวัตต์ หรือลดลงร้อยละ 44 ของราคาเฉลี่ย ซึ่งราคาของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ยังมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่องในปี พ.ศ. 2567 เป็นผลจากปริมาณการผลิตแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่สูงขึ้น (รูปที่ 2.11) โดยคาดการณ์ว่าในช่วงปลายปี พ.ศ. 2567 ราคาของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ประสิทธิภาพสูงจะมีราคาไม่เกิน 4.4 บาทต่อวัตต์ แผงเซลล์แสงอาทิตย์ คุณภาพมาตรฐานทั่วไปจะมีราคาไม่เกิน 3.4 บาทต่อวัตต์ และแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่มีราคาถูกจะมีราคา ไม่เกิน 2.1 บาทต่อวัตต์
|
แผงเซลล์แสงอาทิตย์ ประสิทธิภาพสูง |
แผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่มีค่าประสิทธิภาพสูงกว่าร้อยละ 21 เป็นแผงเซลล์แสงอาทิตย์ชนิด Monocrystalline หรือ Bifacial HJT, N-Type TOPCon หรือ IBC |
|
แผงเซลล์แสงอาทิตย์ ทั่วไป |
แผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่มีค่าประสิทธิภาพไม่เกินร้อยละ 21 เป็นแผงส่วนมากที่ใช้ในระบบผลิตพลังงานแสงอาทิตย์เชิงพาณิชย์ มักจะเป็นแผงเซลล์แสงอาทิตย์ชนิด P-Type Monocrystalline หรือ Polycrystalline รวมถึงแผงเซลล์แสงอาทิตย์แบบ PERC |
|
แผงเซลล์แสงอาทิตย์ ราคาถูก |
แผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่มีตำหนิ ไม่ผ่านมาตรฐานคุณภาพ สินค้าใช้แล้วไม่มีการรับประกันสินค้า หรือมีระยะเวลาการรับประกันสั้น |
https://www.pvxchange.com/Market-Analysis_1
จากการสำรวจราคาขายปลีกของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ในประเทศไทย โดยไม่รวมภาษีมูลค่าเพิ่มและค่าขนส่ง จากกลุ่มตัวอย่างจำานวน 230 ตัวอย่าง จากผู้จำหน่าย 12 ราย ในช่วงเวลาตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 ถึง เดือนมกราคม พ.ศ. 2568 (ตารางที่ 2.4) พบว่า ราคาของแผงเซลล์แสงอาทิตย์แบบ PERC และ N-Type ของผู้ผลิต Tier 1 จะอยู่ระหว่าง 4.5 – 6.5 บาทต่อวัตต์ และราคาของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ของผู้ผลิตกลุ่มอื่นที่ไม่ใช่ Tier 1 จะมีราคาต่ำกว่าเล็กน้อย โดยแผงเซลล์แสงอาทิตย์แบบ PERC จะมีราคา 4.0 – 5.5 บาทต่อวัตต์ และแผงเซลล์แสงอาทิตย์ แบบ N-Type จะมีราคา 3.0 – 4.5 บาทต่อวัตต์ ในส่วนของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน มอก. 1843-2553 และ มอก.2580-2555 จะมีราคาอยู่ในช่วง 12.5 – 15.0 บาทต่อวัตต์
| ชนิดแผงเซลล์แสงอาทิตย์ | ช่วงราคา (บาท/วัตต์) |
| แผงเซลล์แสงอาทิตย์ มอก. | 12.50 - 15.00 |
| แผงเซลล์แสงอาทิตย์ PERC (Tier 1) | 4.50 - 6.50 |
| แผงเซลล์แสงอาทิตย์ PERC | 4.00 - 5.50 |
| แผงเซลล์แสงอาทิตย์ N-Type (Tier 1) | 4.50 - 6.50 |
| แผงเซลล์แสงอาทิตย์ N-Type | 3.00 - 4.50 |
ระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ในกลุ่มบ้านอยู่อาศัยแบบ On-grid ขนาดกำลังการผลิตติดตั้งไม่เกิน 5 กิโลวัตต์ ราคาอยู่ในช่วง 27 – 35 บาทต่อวัตต์ และขนาดกำลังการผลิตติดตั้งไม่เกิน 10 กิโลวัตต์ ราคาอยู่ในช่วง 25 – 33 บาทต่อวัตต์ และสำหรับในกลุ่มอาคารธุรกิจหรือโรงงานอุตสาหกรรม ระบบที่มีขนาดกำลังการผลิตติดตั้ง มากกว่า 10 กิโลวัตต์ แต่ไม่เกิน 1 เมกะวัตต์ ราคาอยู่ในช่วง 22 – 25 บาทต่อวัตต์ สำหรับระบบที่มีขนาดมากกว่า 1 เมกะวัตต์ ราคาอยู่ในช่วง 20 – 23 บาทต่อวัตต์ (ตารางที่ 2.5)
| ปี พ.ศ. | 2540 - 2543 | 2545 - 2546 | 2554 - 2555 | 2556 | 2557 | 2558 | 2559 | 2560 | 2561 | 2562 - 2563 | 2565 | 2566*** |
| บ้านอยู่อาศัย (≤ 10 kWp) | 210-250 | 200-220 | - | 90-150 | 65-100 | 60-100 | 52-73 | 51-54 | 50-55 | 65-45 | 33-45 | 25-35 |
| อาคารธุรกิจ/โรงงาน (> 10-1,000 kWp) | - | - | - | 90-150 | 60-65 | 50-55 | 43-57 | 45-54 | 35-45 | 25-30 | 25-27 | 22-25 |
| โรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ | - | - | 110* | 60-110 | 40-60 | 30-50 | 42-57 | 41-48 | 30-40 | 20-25 | 23-24** | 20-23 |
- *กำลังการผลิตติดตั้งมากกว่า 30 เมกะวัตต์
- **ระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบทุ่นลอยน้ำ ขนาดกำลังการผลิตติดตั้ง 5 – 10 เมกะวัตต์
- ***สำรวจข้อมูลโดยมหาวิทยาลัยมหิดล
ใน ปี พ.ศ. 2566 อินเวอร์เตอร์ที่ใช้งานร่วมกับระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ สามารถจำแนกออกเป็น 6 ประเภท ได้แก่
1.
Grid-connected Inverter อินเวอร์เตอร์ที่ใช้กับระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบเชื่อมต่อ โครงข่ายไฟฟ้า
2.
Grid-connected Hybrid Inverter อินเวอร์เตอร์ที่ใช้กับระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ แบบเชื่อมต่อกับโครงข่ายไฟฟ้าที่สามารถใช้งานร่วมกับแบตเตอรี่ได้
3.
Off-grid Inverter อินเวอร์เตอร์ที่ใช้กับระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบไม่เชื่อมต่อโครงข่ายไฟฟ้า
4.
Off-grid Hybrid Inverter อินเวอร์เตอร์ที่ใช้กับระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบ ไม่เชื่อมต่อโครงข่ายไฟฟ้า โดยยังสามารถใช้กับแหล่งกำเนิดพลังงานแบบอื่นได้ด้วย เช่น เครื่องกำเนิดไฟฟ้า หรือแหล่งพลังงานหมุนเวียนอื่น
5.
Microinverter อินเวอร์เตอร์ที่มีการแยกการทำงานเป็นรายแผง เพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้า และความปลอดภัยของของระบบ
6.
Solar Pump Inverter อินเวอร์เตอร์ที่ใช้กับระบบสูบน้ำที่ใช้ไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์
จากการสำรวจราคาอินเวอร์เตอร์ที่ใช้ในระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ในแต่ละประเภท (ตารางที่ 2.6) พบว่า อินเวอร์เตอร์แบบ Hybrid จะมีราคาสูงกว่าอินเวอร์เตอร์แบบปกติ ทั้งในแบบ Grid-connected และ Off-grid เนื่องจาก มีคุณสมบัติในการรองรับการใช้งานที่หลากหลาย ทำให้ผู้ใช้งานสามารถปรับเปลี่ยนลักษณะการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ได้ตามความเหมาะสมและความจำเป็น
| ประเภทอินเวอร์เตอร์ | ช่วงราคา (บาท/วัตต์) | |
| Grid-connected Inverter | ขนาดไม่เกิน 5 กิโลวัตต์ | 3.50-7.50 |
| ขนาดมากกว่า 5 กิโลวัตต์ แต่ไม่เกิน 10 กิโลวัตต์ | 2.50-5.50 | |
| ขนาดมากกว่า 10 กิโลวัตต์ | 1.50-3.50 | |
| Grid-connected Hybrid Inverter | ขนาดไม่เกิน 5 กิโลวัตต์ | 7.00-10.00 |
| ขนาดมากกว่า 5 กิโลวัตต์ แต่ไม่เกิน 10 กิโลวัตต์ | 5.00-8.00 | |
| ขนาดมากกว่า 10 กิโลวัตต์ | 4.00-7.00 | |
| Off-grid Inverter | 3.00-4.50 | |
| Off-grid Hybrid Inverter | 3.50-5.50 | |
| Microinverter | 5.50-7.00 | |
| Solar Pump Inverter | 2.00-5.00 | |
จากการสำรวจข้อมูลราคาอุปกรณ์หยุดการทำงานฉุกเฉิน หรือ Rapid Shutdown Device (RSD) ซึ่ง พพ. ได้ประกาศกำหนดให้ต้องมีการติดตั้งร่วมกับระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ขนาด 200 กิโลโวลต์แอมแปร์ ขึ้นไป ตามมาตรฐานแนะนำของ วสท. 022013-22 RSD จะมีราคาอยู่ระหว่าง 1,600 – 1,900 บาท สำหรับ RSD ที่ใช้แบบหนึ่งชุดต่อหนึ่งแผงเซลล์แสงอาทิตย์ และมีราคาอยู่ระหว่าง 1,700 – 2,100 บาท สำหรับ RSD ที่ใช้แบบหนึ่งชุดต่อสองแผงเซลล์แสงอาทิตย์ ทั้งนี้ในส่วนของ Power Optimizer พบว่าจะมีราคาอยู่ระหว่าง 1,300 – 1,500 บาท ใช้กับกำลังไฟฟ้าในช่วง 600 – 800 วัตต์ (ตารางที่ 2.7) นอกจากนี้ ระบบที่ใช้ไมโครอินเวอร์เตอร์ โดยปกติจะมีความสามารถในการตัดการทำงานของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉิน โดยสอดคล้องกับมาตรฐานระบบหยุดทำงานฉุกเฉิน ได้เช่นกัน
| อุปกรณ์ | ช่วงราคา (บาท) | |
| Rapid Shutdown Device (RSD) | แบบหนึ่งชุดต่อหนึ่งแผงฯ | 1,600-1,900 |
| แบบหนึ่งชุดต่อสองแผงฯ | 1,700-2,100 | |
| Power Optimizer* | 1,300-1,500 | |
|
String Inverter
|
Micro Inverter
|
|
Power Optimizer
|
|
Micro Inverter
|
ในปัจจุบัน แบตเตอรี่ส่วนใหญ่ที่ใช้งานร่วมกับระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์จะมีอยู่สองประเภท คือ แบตเตอรี่ตะกั่วกรด (Lead-Acid Battery) และแบตเตอรี่ลิเที่ยมไอออน (Lithium Ion Battery) โดยแบตเตอรี่แบบตะกั่วกรดประเภท Deep Cycle จะสามารถคายประจุได้มากกว่าแบตเตอรี่ตะกั่วกรดแบบธรรมดา และเหมาะสมกับการใช้งานที่ต้องมีการจ่ายกระแสไฟฟ้าที่คงที่ในระยะเวลานาน เช่น การเก็บและสำรองพลังงานไฟฟ้าจากระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ แบตเตอรี่ตะกั่วกรดแบบ Deep Cycle ยังแบ่งออกเป็นแบตเตอรี่ชนิดน้ำ (Flooded type) ที่มีสารละลายอิเล็กโทรไลต์เป็นของเหลว มีราคาถูก ซึ่งต้องมีการเติมน้ำกลั่นเพื่อรักษาระดับของสารละลายอิเล็กโทรไลต์ให้เหมาะสม และแบตเตอรี่ชนิดแห้ง (Gel type) ที่มีสารอิเล็กโทรไลต์เป็นเจล จึงไม่ต้องเติมน้ำกลั่น โดยปกติแบตเตอรี่ประเภทนี้จะมีราคาสูงขึ้นกว่าแบบน้ำ สำหรับแบตเตอรี่ลิเที่ยมไอออน จะมีความหนาแน่นของพลังงานสูงกว่าและสามารถอัดประจุได้รวดเร็วกว่าแบตเตอรี่แบบตะกั่วกรด โดยแบตเตอรี่ลิเที่ยมไอออนที่นิยมใช้จะเป็นแบบประเภทลิเที่ยมไอออนฟอสเฟต (LiFePO4 หรือ LFP)
ผลการสำรวจราคาจำหน่ายแบตเตอรี่แต่ละประเภทในประเทศไทย (ตารางที่ 2.8) พบว่า แบตเตอรี่ LiFePO4 /LFP จะมีราคาต่อหน่วยพลังงานไฟฟ้าสูงที่สุด ส่วนแบตเตอรี่แบบ Deep Cycle แบบแห้ง จะมีราคาต่อหน่วยพลังงานไฟฟ้าสูงกว่าแบบน้ำ และราคาของแบตเตอรี่จะลดลงเมื่อขนาดการกักเก็บพลังงานมากขึ้น
| ประเภท | ช่วงราคา (บาท/กิโลวัตต์-ชั่วโมง) | |
| ตะกั่วกรด | Deep Cycle แบบน้ำ | 2,500-3,000 |
| Deep Cycle แบบแห้ง | 3,000-4,000 | |
| ลิเที่ยมไออน | Lithium Iron Phosphate (LiFePO4) | 5,000-7,000 |
